FORMBACK

Bursa`da yapılacaklar 1 yazımızda daha çok Bursa`ya özgü lezzetlere değinmiştik. Bu yazımızda da özellikle gezilecek mekanlar üstünden bir içerik oluşturduk.

İyi Okumalar.

Şadırvanlı Han

Tarihi Kayhan Çarşısı içinde yer alan Şadırvanlı Han, 19. yüzyıl sonlarında inşa edildi. Aynı parsel içerisinde yer alan dükkânlar ile birlikte yaklaşık 600 m2’lik bir alana sahip eser, iki katlı ahşap han yapısı, avlusunda eskiden varlığı bilinen şadırvanının olması sebebi ile “Şadırvanlı Han” olarak anılmaktadır.
Şadırvanlı Han, yakın geçmişe kadar Tarihi Kayhan Çarşısı içerisinde aktif ticaretin yapıldığı bir alanda, alt katı dükkân, üst katı konaklama amaçlı kullanılarak önemli bir rol oynamıştır. Yapılan restorasyon çalışması ile sayıları çok azalmış, küçük ölçekli mütevazi ahşap hanlar içerisinde yer alan bu hanı, tekrar ticaret hayata ve kültürel mirasımıza kazandırılmıştır.
Sosyo-kültürel tesis olarak işlevlendirilen han yapısı içerisinde, çeşitli kursların verilebileceği derslikler ve toplantı salonları bulunmaktadır. Gençlerin kaliteli zaman geçirdikleri, verilen eğitim ve kurslar sayesinde birçok öğrencinin sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılayan bu han, şehrin odak noktalarından biridir.

Cumhuriyet Caddesi

34. Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümü anısına Bursa’da eş zamanlı birçok eser ve etkinlik gerçekleştirilmiştir. Temenyeri’nde Hamidiye Çeşmesi’nin açılışı, Hüdavendigar ve Orhan Camii’lerinin onarılması bunlardan birkaçıdır.

1906 yılında Mahmut Mümtaz Reşit Paşa’nın valiliği (1093-1096) döneminde Sultan II. Abdülhamid adına “Hamidiye Caddesi” ismi ile açılmıştır. Caddenin hem batı hem doğu girişine günümüze ulaşmayan birer karakol ve Ulucami’de 1903 yılında yapılan “Çinili Çeşme” model alınarak birer çeşme yapılmıştır. II. Meşrutiyet’in ilanı ile Meşrutiyet Caddesi olarak ismi değişen cadde, 1926 yılında Cumhuriyet Caddesi ismini almıştır.

2011 yılı Ocak Ayında araç trafiğine kapatılan cadde üzerinde 2011 Mayıs Ayında Cumhuriyet Caddesi’nden başlayıp Yıldırım İlçesi’ne kadar devam eden Noltaljik Tramvay hizmete girmiştir.

Karacabey Issız Han

Bursa’nın 65 km. kadar batısında, Karacabey ilçesine bağlı Seyran köyü yakınında Ulubat gölünün kuzey sahilinde bulunmaktadır. Burası, Roma döneminden beri İzmir’den İstanbul’a uzanan yolun önemli bir noktasını oluşturuyordu. Yapı, Anadolu’daki ticaret yolları üzerinde özellikle Selçuklular devrinden kalma pek çok benzeri bulunan kervansaraylardan biridir. Issız Han’ın önemi, Selçuklu kervansaraylarının mimari özelliklerini taşıyan bir erken Osmanlı dönemi yapısı olmasıdır. Cümle kapısı üzerindeki kemerin içinde yer alan, girift bir sülüs hatla yazılmış iki satırlık Arapça kitâbeye göre 797 (1394-95) yılında Celâleddin Eyne Bey b. Felek Meliküddin tarafından yaptırılmıştır. Balıkesir-Karesi subaşılığı görevinde bulunan ve I. Kosova Savaşı’nın kumandanlarından olan Celâleddin Bey, 808’de (1405) Şehzade Süleyman ile Îsâ Bey arasında Ulubat’ta meydana gelen çarpışmada ölmüştür.

Irgandı Köprüsü

II. Murad döneminde, 1442 yılında, Ali oğlu Hoca Muslihuddin tarafından inşa ettirilmiştir. Hoca Muslihuddin Azerbaycan’dan aldığı ipeği İtalyan tüccarlara satan, dönemin önemli tüccarlarındandır. Bursa’nın 15. Yüzyılda önemli bir ticaret merkezi olması sürecinde rol oynayan imar faaliyetleri kapsamında tüccarların da ticaret amaçlı yapıları inşa ettirdikleri bilinmektedir. Üstündeki arastası ve köprü ana yapısı içindeki ahır ve depoları ile inşa edilen Irgandı Köprüsü bunlardan biridir. Köprünün mimarı Abdullah oğlu Timurtaş olarak bilinmektedir.

İtalya’da Vecchio ve Rialto Köprüleri, Bulgaristan’da Osma Köprüsü ile birlikte dünyadaki dört çarşılı köprüden biridir.

Gökdere üzerinde yer alan ve şehrin merkezini doğusuna bağlayan köprülerden yukarıdan aşağıya doğru üçüncüsüdür.

Köprünün ilk yapıldığı dönemde kagir olduğu, her iki tarafta 16 bölüm olmak üzere, toplam 31 dükkan, 1 mescit, ayaklarında ise depo ve ahır bölümlerinin bulunduğu bilinmektedir.

Kadı (Perşembe) hamamı

1490 yılından önce, Hacı Hasanzade Kazasker Mustafa Efendi tarafından, İstanbul Haydar’daki camisi ve medresesine gelir getirmesi için inşa ettirilmiştir. Mustafa Efendi’nin hamamı Bursa kadılığı sırasında yaptırmış olması ve mütevellilerin (vakıf memuru) çoğunun kadı ve hoca olması sebebiyle hamama “Kadı Hamamı” denilmiştir. Ayrıca hamam “Perşembe Hamamı” ya da “Hamam-ı Atik” adlarıyla da bilinmektedir.

Küçük ölçekli yapı, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı bir “tek” hamamdır. Soğukluk kısmı günümüze gelemeyen hamam, ılıklık, sıcaklık, halvet, su deposu ve külhan (ocak) bölümlerinden oluşmaktadır.

Yapı 1980’li yıllarda tamir edilerek çarşı haline getirilmiş ve etrafı dükkânlarla çevrilmiştir.

Nilüfer Köylü Pazarı

Uzun Çarşı ile Tuz Pazarını kesen yol üzerindedir. Bursa’nın eski pazar yerlerinden birisidir. Eskiden civar köylerden gelen köylülerin ürünlerini burada sattığı rivayet edilir. Pazar alanı bir ara yazlık sinema olarak kullanılmış, Nilüfer ismi bir dönem burada bu adla açılan gazoz fabrikasından gelmektedir. Günümüzde baharat,süt ürünleri, sebze, meyve başta olmak üzere birçok esnaf grubunu barındıran pazar yeri, çarşı bölgesinin işlek alanlarından birisidir.

İznik Süleyman Paşa Medresesi (Çini Çarşısı)

Orhan Bey’in en büyük oğlu Süleyman Paşa tarafından yaptırılmıştır. 

Evliya Çelebi İznik’teki öğretim binalarından bahsederken şöyle demektedir: “Yedi medresesi var ise de Süleyman Paşa Medresesi hepsinden mükellef olup darülhadis (Hadis ilminin öğretildiği yerler) ve darülkuura-ı mahsusu da (Kuran’a ait ilimlerin öğretildiği yerler) vardır.”

Erken dönem Osmanlı mimarisinin özgün karakterine uygun olarak, Selçuklu mimarisinin etkisinde kalmadan, U şeklinde plan üzere inşa edilmiştir. Medresede devşirme malzemelerinde kullanıldığı görülmüştür.

Şengül Hamamı (Gümüşçüler Çarşısı)

Hamam, Yıldırım Bayezid tarafından 14. yüzyıl’da Ulu Cami, Vaiziye Medresesi ve Yıldırım Bedesteni ile birlikte, bir külliye bütünlüğü içerisinde yaptırılmıştır.

Küçük ölçekli ve tek hamam tipindedir. Dikdörtgen planlı olan hamam; soğukluk ve sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır. Isıtma sistemi ile çalışan hamamın batısında ise su deposu ve külhan (ocak) bulunmaktadır.

1930’lu yıllara kadar hamam olarak işlevini sürdürmüştür. Yapı, son olarak 1980’li yıllarda onarılmıştır. Günümüzde gümüşçüler çarşısı olarak hizmet vermektedir.

Kaynak: